29.11.2024 | 17:00

Prowadzenie:
Anna Łagodzińska-Pietras

Wstęp wolny, obowiązują bezpłatne wejściówki do pobrania w kasie lub online

Przewidywany czas trwania:
x minut

Dnia 11 listopada 2024 roku, w mieszkaniu Piłsudskich przy ulicy Wschodniej 19 w Łodzi, gdzie drukowano „Robotnika”, otwarta została nowa placówka muzealna „BIBUŁA” – TAJNA DRUKARNIA Józefa i Marii Piłsudskich Oddział Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Z tej okazji przygotowane zostało także wydanie krytyczne książki „Walka rewolucyjna w zaborze rosyjskim. Część I. Bibuła”, napisanej w 1903 roku przez Józefa Piłsudskiego, a później wielokrotnie wydawanej w drugim obiegu pod skróconym tytułem „Bibuła”. Obecna edycja, wzbogacona o teksty źródłowe innych uczestników wydarzeń opisanych przez Józefa Piłsudskiego, przywołuje także doświadczenia kolejnych pokoleń polskich konspiratorów walczących słowem o wolność i wydających bibułę.

Bibuła to pierwsza książka pióra Józefa Piłsudskiego, podsumowująca początki jego działalności niepodległościowej w zaborze rosyjskim – okres walki słowem. Autor, przedstawiciel pokolenia niepokornych, jeden z przywódców Polskiej Partii Socjalistycznej znany pod pseudonimem „Wiktor”, opisuje lata konspiracyjnego wydawania i kolportażu pisma PPS „Robotnik”, swoje aresztowanie w podziemnej drukarni w Łodzi i pobyt w Cytadeli Warszawskiej. Bibuła jest ważnym źródłem historycznym, z którego czerpiemy wiedzę o funkcjonowaniu tajnych drukarni PPS na przełomie XIX i XX wieku. To jednocześnie pełen emocji i humoru zapis wspomnień przyszłego Naczelnika Państwa odrodzonej Rzeczypospolitej, przeplatanych refleksjami o potędze słowa drukowanego. Książka Piłsudskiego jest lekturą wciągającą, czyta się ją jak reportaż czy sensacyjną powieść.

Przedstawiciele kolejnych pokoleń konspiratorów – polskiego państwa podziemnego podczas II wojny światowej oraz działacze opozycji demokratycznej w PRL – czytali Bibułę jako inspirację do walki o wolne słowo i poradnik konspiratora – wydawcy. W zmienionych warunkach politycznych wydawali publikacje poza cenzurą, czując się kontynuatorami niepodległościowej działalności Józefa Piłsudskiego. Bibuła przeszła do legendy, doczekała się licznych wydań w drugim obiegu w okresie PRL, a także legalnych po 1989 roku.